Hoe ontstaan longen?

Daarna ontwikkelen de luchtpijp en het weefsel waaruit later de longblaasjes ontstaan. Vanuit de luchtpijp ontstaan twee vertakkingen: één naar de linkerlong en één naar de rechterlong. Beide vertakken steeds verder in kleine buisjes, de bronchiën. Na ongeveer drie maanden bevatten ze al wat bloedvaatjes.

Vanaf week 25 ontstaan de eerste grove longblaasjes. Die noemen we sacculi. Ze hebben een dikke wand en er lopen al enkele bloedvaten langs. Hieruit groeien de uiteindelijke longblaasjes. Die zorgen ervoor dat zuurstof wordt opgenomen door het bloed en afvalstoffen (zoals koolstofdioxide) worden afgevoerd.

Vanaf 24 à 25 weken verandert de binnenkant van de longen. De longcellen gaan nu surfactant produceren. Dit stofje zorgt ervoor dat de longblaasjes na de geboorte goed openen bij het inademen en niet dichtklappen bij het uitademen. Pas na week 28 maken de cellen voldoende surfactant om te zorgen dat de longblaasjes mooi open blijven. Ook ontstaan er steeds meer longblaasjes.

Na de geboorte

Tien tot twintig seconden na de geboorte komt de ademhaling op gang. Op dat moment geeft je baby een grote schreeuw. Zijn ademhalingsspieren komen in beweging, hij zuigt zijn longen vol met lucht en… ademt! De longen van de baby zijn nog erg kwetsbaar. Vooral als het te vroeg wordt geboren of als de longen niet goed zijn aangelegd. Een baby heeft nog maar een tiende van de longblaasjes die hij als volwassene zal hebben. De eerste zes maanden komen er veel longblaasjes bij. Maar het duurt zeker tot na de puberteit voordat de longen helemaal volgroeid zijn.

Vroeggeboorte en longen

We spreken van een vroeggeboorte als de baby voor week 37 ter wereld komt. Sinds de jaren tachtig overleven baby’s die te vroeg geboren zijn steeds vaker. Een mooie ontwikkeling, die helaas wel zorgt voor andere problemen. Hoe vroeger een baby geboren wordt, hoe groter het risico op problemen. De longen zijn dan nog niet ‘af’. Ze bevatten te weinig echte longblaasjes en bloedvaatjes en de longen zijn te klein. Hierdoor krijgt de baby niet genoeg zuurstof binnen. Baby’s die voor de week 28 worden geboren, maken bovendien te weinig surfactant aan waardoor de longblaasjes niet open blijven staan, maar dichtklappen.

De achterstand in longontwikkeling, halen baby's ook in de volgende jaren niet meer in. Verder blijkt uit onderzoek dat de longen van vroeg geboren baby’s sneller lijken te ‘slijten’. Als baby’s eenmaal volwassen zijn, lopen ze daardoor een groot risico op het krijgen van longziekten. De kinderen die nu te vroeg geboren worden, moeten nog opgroeien. Het aantal mensen dat later in het leven met een longziekte te maken krijgt omdat ze te vroeg geboren zijn, is dus een groeiend probleem waarvan we nu de omvang nog niet kunnen voorzien.

Een te vroeg geboren baby kan hulp nodig hebben bij het ademhalen en krijgt dan extra zuurstof. Dit kan op verschillende manieren. Meestal is het voldoende om de ademhaling van het kind te ondersteunen, bijvoorbeeld door zogeheten CPAP. Hierbij heeft het kind een kapje op of een slangetje in de neus. Soms is echt kunstmatige beademing nodig, een beademingstoestel neemt dan de ademhaling van de baby over. Dit gebeurt met een slangetje in de luchtpijp. De baby moet soms dagen, weken of zelfs maanden in het ziekenhuis blijven.

Waarom een kindje te vroeg wordt geboren, is meestal niet duidelijk. Wel is het risico groter als de moeder tijdens de zwangerschap (mee)rookt, slecht eet, niet gezond is of een onbehandelde ziekte of infectie heeft. Ook vrouwen die zwanger zijn van een meerling, bevallen vaker te vroeg.

Baby’s met een laag geboortegewicht hebben vaker een longziekte. Daarnaast verhoogt het gebruik van antidepressiva en (mee)roken tijdens de zwangerschap het risico op longziekten. Ook na de geboorte is het belangrijk om niet te roken in de omgeving van de baby.