Effect van kinderen rookvrij laten opgroeien

Dit onderzoek is inmiddels afgerond. Lees hier meer.

Veel longziekten bij kinderen zijn zonder medicijnen of ingrijpen van een arts te voorkomen. Hoe? Kwestie van ervoor zorgen dat kinderen geen sigarettenrook inademen, zegt Jasper Been, kinderarts in het Sophia kinderziekenhuis in Rotterdam. ‘Maatregelen tegen roken zijn een uitstekend middel om kinderlongen te beschermen.’ Hij deed jaren onderzoek naar de invloed van rookvrije maatregelen op het aantal longziekten bij kinderen in Engeland. Daar werd de anti-rookwet ingevoerd in 2007.

Been bracht bij zijn studie eerst in kaart hoeveel kinderen met longziekten vóór de wetswijziging in het ziekenhuis werden opgenomen. Vervolgens bekeek hij of er in de jaren na de maatregel een daling was te zien in het aantal ziekenhuisopnames van kinderen met longziekten of luchtweginfecties.

Ongemerkt meeroken

De uitkomsten van zijn onderzoek zijn hoopgevend. Na de invoer van de rookvrije maatregelen belandden er ongeveer tien procent minder kinderen met longziekten in een ziekenhuisbed. Het aantal luchtweginfecties bij minderjarigen nam af met vier procent. Been: ‘Dat geeft aan dat je duizenden kinderen per jaar tegen astma of andere luchtweginfecties kunt beschermen met wetten tegen roken. Sigarettenrook is extra schadelijk voor kinderen, omdat hun longen nog in ontwikkeling zijn. Daardoor zijn hun longcellen gevoeliger. Als kinderen regelmatig rook inademen, hebben ze meer kans op het ontwikkelen van ontstekingen in hun longen. Als gevolg daarvan krijgen ze sneller last van astma en eerder luchtweginfecties.’

In Nederland leidt strenger optreden tegen rokers waarschijnlijk ook tot gezondere kinderlongen. Maar het is lastig te meten hoeveel kinderen ziek worden doordat ze ongemerkt meeroken met volwassenen. ‘Als je naar de cijfers in Engeland kijkt, dan zouden strengere wetten tegen roken misschien wel duizend ziekenhuisopnames per jaar kunnen schelen. Maar dat is speculeren’, zegt Been.

Steeds minder leuk

Tegenstanders van rookvrije maatregelen vergeten vaak wat hun sigaretten met kinderlongen doen. ‘Zij vinden dat volwassenen zelf moeten kunnen beslissen of ze roken of niet’, zegt Been. ‘Maar nu laten we zien dat de wetten er ook zijn voor kinderen. Zij hebben immers weinig of geen invloed op de vraag of er in hun omgeving wordt gerookt.’

Zelfs een verbod op roken in een kroeg of op een kantoor is in het voordeel van kinderen, denkt Been. ‘Als mensen overal naar buiten moeten om een sigaret op te steken, wordt het roken steeds minder leuk. Ze besluiten dan vaker om er maar helemaal mee te stoppen, ook thuis bij hun zoons of dochters.’

Weg stoer imago

Niet alleen een rookverbod kan het aantal longziekten bij kinderen terugdringen. Been bestudeert ook de invloed van regels voor sigarettenfabrikanten en winkels. In sommige delen van Australië moeten sigarettenpakjes bijvoorbeeld helemaal wit zijn; er mag zelfs geen merknaam meer opstaan. Supermarkten in Engeland mogen pakjes sigaretten al niet meer zichtbaar achter de toonbank verkopen. De sigaretten worden afgeschermd met schotten. ‘Het idee is dat je roken zo minder aantrekkelijk maakt voor jongeren’, zegt Been. ‘Merken krijgen niet meer de kans om een stoer imago te creëren met teksten en foto’s op de pakjes.’

Dankzij acties van Longfonds zijn de schoolpleinen rookvrij. Volgens Been zijn er daarnaast mogelijkheden om de Nederlandse anti-rookwetten uit te breiden. ‘Het zou het mooiste zijn als kinderen helemaal niet meer in aanraking zouden komen met sigarettenrook. Maar voordat het zover is, zijn we waarschijnlijk heel wat jaren verder.’

• Thema: Kinderen en Longziekten
• Looptijd: 01-04-2014 tot 01-04-2020
• Soort subsidie: Jonge Onderzoeker Subsidie
• Bedrag: 200.000 euro
• Onderzoeker: Jasper Been (Erasmus MC - Sophia Kinderziekenhuis)