Longfonds pleit voor gezonde lucht en gezonde longen voor iedereen
De lucht in Nederland is lang niet overal gezond. Nieuwe kaarten van het RIVM laten dit zien. Het zou niet moeten uitmaken waar je woont voor hoe gezond de lucht is die je inademt. Iedereen heeft recht op gezonde lucht. Daarom moet Nederland zich inzetten om de lucht overal gezond te maken.
De verschillen in luchtkwaliteit
Uit onderzoek door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) blijkt dat de omgeving waarin we leven voor 29% de verschillen in onze gezondheid bepaalt. Daarom is het belangrijk te zorgen voor een gezonde leefomgeving voor iedereen. Luchtkwaliteit is daarin een belangrijke factor. Als het gaat om de kleine deeltjes fijnstof (zie eerste kaart in de infographic van het RIVM), voldoen alleen Vlieland en Terschelling aan de gezondheidsnormen van de WHO voor luchtkwaliteit. Dat wil zeggen, dat alleen daar de lucht gezond te noemen is, vergelijkbaar met de gezonde lucht in de Alpen. Maar we kunnen helaas niet met z’n allen op de Waddeneilanden gaan wonen. Woon je bijvoorbeeld in Maastricht, dan adem je lucht in die net zo ongezond is als in industrieel gebied in Noord-Italië. Ook op de andere twee kaarten zien we flinke verschillen in luchtkwaliteit (grotere deeltjes fijnstof en stikstofdioxide) in Nederland. Woon je in een landelijk gebied met veel veehouderijen of woon je in de drukke randstad, dan is de lucht die je inademt een stuk ongezonder dan in bijvoorbeeld Noord-Nederland.
De gevolgen van ongezonde lucht
Van alle vormen van luchtvervuiling is fijnstof (afgekort tot PM) het meest schadelijk voor de gezondheid, gevolgd door stikstofdioxide. Vooral fijnstof dat vrijkomt bij het stoken van hout, het gebruik van diesel- en benzineauto’s en de fossiele industrie is schadelijk. Maar wat is fijnstof eigenlijk? Fijnstof is een verzamelnaam voor alle zwevende deeltjes die kleiner zijn dan tien micrometer. Ter vergelijking, een zandkorrel is 90 micrometer. Via inademing komt fijnstof terecht in de neus, de bovenste en onderste luchtwegen en in de longen. Hoe kleiner de diameter van de fijnstof, hoe dieper dit de longen binnendringt.
Blootstelling aan fijnstof kan longziekten, zoals astma en COPD, veroorzaken en verergeren. Bij de 1,2 miljoen mensen in Nederland die een longziekte hebben, leidt inademing van fijnstof tot gezondheidsklachten zoals hoesten, kortademigheid en piepen. De effecten kunnen zo ernstig zijn dat ze leiden tot ziekenhuisopname en vroegtijdige sterfte. Bij kinderen kan fijnstof in de lucht de ontwikkeling van hun longen en de hersenen belemmeren, waardoor ze hier later in hun leven last van blijven houden. Ook vroeggeboorten en een laag geboortegewicht kunnen veroorzaakt worden door blootstelling aan fijnstof.
Stikstofdioxiden komen vooral vrij bij de verbranding van benzine, diesel, LPG, aardgas en hout. Verkeer is een van de belangrijkste bronnen van uistoot. Stikstofdioxide is ook schadelijk voor onze gezondheid. Het kan vermindering van de longfunctie en afname van de weerstand tegen infecties veroorzaken. Dit kan luchtwegklachten veroorzaken en ziekenhuisopnames tot gevolg hebben.
Maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren voor iedereen
Iedereen heeft recht op een gezonde leefomgeving met gezonde lucht. Longfonds vindt daarom dat alle luchtvervuilende bronnen minder fijnstof en stikstofdioxide moeten uitstoten. Het gaat daarbij om álle bronnen: wegverkeer, industrie, landbouw, scheepvaart, luchtvaart, mobiele werktuigen en houtstook. Longfonds spreekt de overheid en vervuilende sectoren als gezamenlijk aan op hun verantwoordelijkheid voor het verbeteren van de luchtkwaliteit.
Longfonds vindt dat de gezondheid van alle Nederlanders op 1 moet staan en pleit voor een ambitieuzer luchtkwaliteitsbeleid van de overheid, omdat de huidige maatregelen tegen luchtvervuiling onvoldoende zijn. Concreet vinden we dat de overheid voor strengere regelgeving moet zorgen, strenger moet vergunnen en dat ook moet handhaven. Het doel daarvan is dat het kaartje van Nederland geheel blauw kleurt en we dus overal gezonde lucht inademen.
Iedereen kan bijdragen om de lucht gezonder te maken
Jij kunt ook meehelpen de lucht in Nederland gezonder te krijgen. Bijvoorbeeld door:
- Probeer vaker te fietsen of te lopen, het openbaar vervoer te nemen of te carpoolen.
- Als je reist voor werk of vakantie, overweeg dan de trein in plaats van het vliegtuig.
- Stap (indien mogelijk) over op groene energiebronnen en -leveranciers om je elektriciteitsverbruik schoner te maken.
- Stook geen hout. Gebruik geen houtkachels, open haarden of vuurkorven.
- Kies voor lokaal voedsel. Dit vermindert de noodzaak van langeafstandstransport, wat de uitstoot van vervuilende stoffen vermindert.
Alle beetjes helpen en bij elkaar opgeteld, kunnen we er als maatschappij voor zorgen dat de luchtkwaliteit in Nederland voor iedereen beter wordt. Wel zo gezond en eerlijk!
