Astma-aanvallen voorkomen met de onverwachte hulp van wormen

Parasitaire wormen als bondgenoot tegen astma

Zo’n vijftien jaar geleden ontstond het vermoeden dat parasitaire wormen astma kunnen onderdrukken. Om versneld meer te weten te komen over de werking van deze wormen, bundelden internationale topwetenschappers in 2018 hun krachten binnen het internationale onderzoeksprogramma om astma te voorkomen, geïnitieerd door Longfonds.

Eiwitten

Professor Rick Maizels van de University of Glasgow kwam met het bewijs dat parasitaire wormen kinderen beschermen tegen allergieën. Hij zei hierover: ‘Ons afweersysteem is erg sterk in het aanvallen van parasieten. Maar parasitaire wormen hebben een truc ontwikkeld om toch te overleven. Ze scheiden zo'n tweeduizend verschillende eiwitten uit. Hiermee onderdrukken ze het menselijk afweersysteem.’ De bijwerking van deze truc is dat ontstekingsreacties door allergische stoffen ook onderdrukt worden. Een mooie bijkomstigheid dus!

Een astma-aanval voorkomen

Maar welke van deze tweeduizend wormeneiwitten spelen nu een hoofdrol in die afweerreactie? Dr. Henry McSorley van de University of Dundee wist in 2022 twee stoffen te identificeren die een astmatische reactie blokkeren: HpARI en HpBARI. Deze moleculen onderdrukken het immuun-eiwit IL-33, dat in sommige gevallen zó’n sterke afweerreactie veroorzaakt dat mensen met astma een astma-aanval kunnen krijgen.

Verder onderzoek

Om te kunnen zien wat de werking van het wormmolecuul HpARI is bij een afweerreactie, heeft Henry McSorley samengewerkt met een laboratorium in Australië. Dit laboratorium heeft een uniek model ontwikkeld, waarin onderzoekers het ontstaan en de effecten van kinderastma kunnen onderzoeken. Net als bij mensen met astma veroorzaken verkoudheidsvirussen, zoals het rhinovirus, klachten bij de muismodellen. McSorley en het Australische onderzoeksteam vermoedden dat het immuun-eiwit IL-33 hierin een grote rol speelt. Nu was de vraag: wat gebeurt er met die heftige afweerreactie op een virus als je het wormmolecuul HpARI toedient?

Resultaten

De resultaten van de tests zijn buitengewoon veelbelovend. Het wormmolecuul HpARI bond zich aan het immuun-eiwit IL-33 en blokkeerde zo de werking ervan. De immuunreactie, die normaal gesproken een astma-aanval opwekt, werd veel minder heftig. De resultaten suggereren dan ook dan het blokkeren van het immuun-eiwit IL-33 kan helpen bij het verminderen van de ernst van astma-aanvallen. 

Een nieuw medicijn met wormen-eiwit?

De resultaten bewijzen dat de vondst van het wormmolecuul HpARI zeer interessant kan zijn in de behandeling van mensen met astma. McSorley: ‘Het laat zien dat het eiwit dat we hebben geïdentificeerd heel effectief is in dit model. En ook dat als je mensen met astma een medicijn geeft dat het immuun-eiwit IL-33 blokkeert, het waarschijnlijk astma-aanvallen kan voorkomen. De kwaliteit van leven voor mensen met astma zal dan verbeteren en de aandoening wordt minder gevaarlijk.’ Medicijnen tegen astma die gebaseerd zijn op natuurlijke (menselijke of dierlijke) eiwitten worden biologicals genoemd. Deze medicijnen remmen de werking van ontstekingsstoffen of afweercellen bij mensen met ernstig astma. Ook IL-33 zou met biologicals geremd kunnen worden.

Ander onderzoek

Desondanks betekent dit niet dat er binnen een paar jaar een medicijn met HpARI op de markt is voor mensen met astma. Klinisch testen van medicijnen duurt doorgaans vijf tot tien jaar. Daarbij lopen er op dit moment lopen er meer studies met stoffen die het immuun-eiwit IL-33 kunnen onderdrukken. Het is niet duidelijk welke stoffen uiteindelijk het meest effectief zijn om IL-33 te onderdrukken. Maar het onderzoek naar de werkwijze van het wormmolecuul HpARI is in ieder geval geen verspilde moeite: deze methodiek kan ook voor andere medicijnen doorslaggevend zijn.