Spreekuur: astma en insectenbeten

Gerben Ferwerda werkt als internist in het Rijnstate Ziekenhuis te Arnhem en als allergoloog in het Rijnstate Allergiecentrum. Hij beantwoordt twee vragen over astma en insectenbeten. 

Gerben Ferwerda

Ben ik gevoeliger voor insectensteken omdat ik astma heb?

‘Mensen met astma hebben vaak aanleg voor het aanmaken van allergieën, zoals luchtwegallergieën. Toch zien we dat niet zo sterk voor insectensteken. Ze hoeven dus niet extra bang te zijn voor een ernstige allergische reactie op een insectensteek. 

Tegelijk blijkt dat het lichaam wel vaak een extra gevoeligheid voor insectengif kan ontwikkelen. Dat kan ook gebeuren bij gezonde mensen die verder geen allergie of luchtwegklachten hebben. Dit wil niet zeggen dat al deze mensen een allergie voor insectensteken hebben. We noemen het pas een allergie als iemand na een beet of steek een duidelijk ernstigere reactie krijgt. Bijvoorbeeld rode bulten over het hele lichaam, diarree, benauwdheid of een daling van de bloeddruk. Dat iemand astma heeft, betekent niet automatisch een extra risico op zo’n ernstige allergische reactie.’ 

Ik ben toch bang voor een allergische reactie na een steek: wat kan ik doen?

‘Het heeft vaak geen zin om van tevoren te testen of je extra gevoelig bent voor insectengif. Want als je nog nooit gestoken bent, kun je niet allergisch zijn. En wie wel gestoken is maar daar niets of niet veel van heeft gemerkt, heeft op dat moment geen allergie. Dan testen we dus ook niet.

Het is wél extra opletten voor mensen die astma hebben én daarbij ook een bewezen allergie voor insectensteken. Zij lopen een grotere kans dat de allergische reactie ernstig zal zijn. Daarbij zijn dan vooral de longen meer gevoelig. Daarom geven we deze mensen een adrenalinepen, ook wel EpiPen genoemd. Na een insectensteek zorgt deze injectie dat de bloeddruk stijgt en de luchtwegen goed gaan openstaan. 

Verder kijken we of voor deze mensen immunotherapie kan helpen. Deze therapie is gericht tegen het gif waar iemand allergisch voor is. We dienen dan expres een heel klein beetje gif toe, bijvoorbeeld wespengif. Die hoeveelheid bouwen we in stapjes op totdat iemand het gif krijgt gelijk aan drie wespensteken. Die prik wordt elke maand herhaald, drie tot vijf jaar lang. Daarna is de patiënt voor langere tijd beschermd tegen een ernstige reactie na een wespensteek.'

Dit artikel is verschenen in LONGWIJZER 3, 2024.

Gratis LONGWIJZER

Ontvang nu gratis 2x ons magazine LONGWIJZER. Hierin staan ervaringen, tips en alle ontwikkelingen over longziekten. Meld je snel aan. De oplage is beperkt.

Longwijzer april 2025