Online astmazorg voor kinderen verbeteren

Merkus kreeg in 2010 het idee voor Luchtbrug. Bij dit online platform, dat met steun van Longfonds is ontwikkeld, kunnen kinderen met astma via hun telefoon makkelijker overleggen met hun behandelaren. Zo hoeven ze minder vaak naar het ziekenhuis en kunnen ze vaker zelf hun probleem oplossen. Op dit bestaande netwerk bouwt Merkus nu, opnieuw met steun van Longfonds, voort. Zijn doel? Klachten door astma bij kinderen voorkomen.

Persoonlijke astma-alert 

Met 'Predictie' bedoelt Merkus het voorspellen van situaties die slecht zijn voor mensen met astma. ‘We gaan drie jaar lang gegevens verzamelen die mensen met astma via hun smartphone melden. Die gegevens koppelen we aan de plek waar diegene op dat moment is. En met factoren zoals de weersomstandigheden, de hoeveelheid fijnstof in de lucht, rondgaande virussen en het bodemgebruik, bijvoorbeeld snelweg, megastal of grasland.’ Hij hoopt dat vijfhonderd kinderen gaan deelnemen aan zijn onderzoek. Met alle gegevens van deze kinderen hopen de onderzoekers betrouwbare voorspellingen te kunnen doen. ‘We willen ooit een persoonlijke alert-app ontwikkelen. Deze app waarschuwt kinderen met astma. Bijvoorbeeld dat ze morgen beter niet kunnen sporten omdat er te veel fijnstof en pollen in de lucht zitten.’

Longfunctiemeter in huis 

Preventie, het tweede deel van het onderzoek, is bedoeld voor kinderen met ernstig of moeilijk behandelbare astma. Dat zijn er enkele duizenden in Nederland. ‘We gaan kijken of een longfunctiemeter thuis – gekoppeld aan Luchtbrug – goed werkt voor deze kinderen. Als kinderen thuis hun longfunctie kunnen meten, kunnen we op afstand de behandeling aanpassen. Dan hoeven ze niet zo vaak naar het ziekenhuis.’ Een ander voordeel: door zelf te meten krijgen kinderen (en hun ouders) een beter gevoel voor hoe het écht met ze gaat. ‘Als het niet goed gaat, kunnen ze op tijd aan de bel trekken. Wij adviseren dan wat ze moeten doen. Bij een astma-aanval kunnen we een dag later op afstand zien of het al beter gaat.’ Als het goed is, denkt Merkus, verdient een longfunctiemeter zich snel terug. ‘Dat willen we graag bewijzen, zodat we de zorgverzekeraars kunnen overtuigen het te gaan vergoeden. Want al die ziekenhuisbezoekjes kosten veel. Denk aan reistijd, wachttijden, CO2-uitstoot, schoolverzuim en vrije dagen voor de ouders.’

Gelijke kansen 

Het laatste onderdeel, Participatie, richt zich op kinderen die het moeilijk vinden om Luchtbrug te gebruiken. ‘Iedereen moet Luchtbrug kunnen gebruiken’, vertelt Merkus. ‘Daarom willen we uitzoeken waarom het sommigen niet lukt om ermee aan de slag te gaan. Misschien gebruiken we te moeilijke woorden? Of moeten we gaan werken met icoontjes? Als we weten wát moeilijk is, kunnen we een groot deel van de problemen oplossen. Zo worden de gezondheidsverschillen niet groter.’ 

Merkus hoopt dat de drie deelonderzoeken over een jaar of vijf resultaat geven. ‘Uiteindelijk gaat het om comfort voor degene met astma én de zorgverleners. En zelf willen we Luchtbrug nog bekender maken, want we hebben hiermee een prachtig product in handen.'

Bekijk de presentatie van Peter Merkus over zijn onderzoek:

Waarom koos Longfonds voor dit project? 

Met de nalatenschap van het echtpaar Siegert-Haaksman mocht Longfonds 1,3 miljoen euro besteden aan wetenschappelijk onderzoek naar astma en allergieën bij kinderen. Dit onderzoek ontving 650.000 euro. Waarom? Het past bij de thema’s die Longfonds belangrijk vindt: het voorkomen, vroeg ontdekken en de behandeling van longziekten.

• Thema: Astma
• Looptijd: 01-02-2025 tot 01-02-2029
• Soort subsidie: Siegert-Haaksman consortiumsubsidie
• Bedrag: 650.000 euro 
• Naam onderzoeker: Dr. Peter Merkus (Radboudumc), de Universiteit Utrecht, Nivel en alle ziekenhuizen die Luchtbrug gebruiken.