Longpunt Amsterdam in BovenIJ ziekenhuis op 19-11-2024

Voeding en longproblematiek

Vandaag, 19 november 2024, was het onderwerp van het Longpunt; Voeding bij longproblematiek.
Tja, waar moet je daarbij nou aan denken? Nou dat ging Judith Rebel, diëtiste in het BovenIJ ziekenhuis, ons haarfijn uitleggen. 

Nadat longverpleegkundige Lieke Spiegelenburg als altijd de bijeenkomst opende met het verwelkomen van de deelnemers en het voorstellen van Judith. 

Judith begon haar presentatie met te vertellen dat er tussendoor vragen gesteld konden worden. 

Het eerste onderwerp betrof de vraag wat gezond eten eigenlijk is en wat we wel en niet moeten geloven. Er kwamen meteen diverse reacties en vragen. Want wat de consument beloofd wordt, op diverse producten en reclames, is niet altijd waar.

Soms moet je een etiket leren lezen en de reclames kritisch bekijken. Wat is goed voor jou, voor jouw situatie, voor jouw longprobleem?

Voeding gerelateerde problemen bij longproblematiek kunnen zijn: 
verhoogde behoefte (verbranden meer energie), onbedoeld gewichtsverlies, ondervoeding, spiermassaverlies, eetproblemen door bijv. kortademigheid, hoesten en vermoeidheid en dan nog een tekort aan vitamines en mineralen.

Belangrijk is vooral de basis van voeding en waar het uit bestaat. Niet iedereen is zich daar bewust van en daarom toch altijd even goed om het even uit te leggen.    

Voeding bestaat uit, wat we noemen, 3 macronutriënten; 

Koolhydraten, de energiebron voor ons lichaam; 
Vezels (volkorenproducten, zilvervliesrijst, noten, zaden, peulvruchten)
Zetmeel (brood, rijst, pasta, peulvruchten en havermelk)
Melksuiker (lactose) in melkproducten
Vruchtensuiker (fructose) in fruit en vruchtensappen
Suiker (sacharose) in koek, snoep, gebak, honing, tafelsuiker (alle lekkere dingen)

Vetten, energie, bouwstoffen en hormoonhuishouding
Verzadigd vet (dierlijke vetten, harde bak- en braadproducten, kokosolie
Onverzadigd vet (plantaardige vetten, plantaardige olie en vis.

Eiwitten, bouwstof van het lichaam
Weerstand, opbouw van spiermassa en organen, ademhalingsspieren.
Dit zit in vlees, vis, kip, melkproducten, noten , zaden, eieren, peulvruchten, vegetarische producten en soja.

Daarnaast bestaan er ook micronutriënten;

Vitamines en mineralen, (extra) belangrijk bij longproblemen;
Calcium en vitamine D (verhoogd risico botontkalking, vooral bij ontstekingsremmers)
Vrouwen > 50 jr. en mannen en vrouwen > 70 jr.: 10-20 microgram vitamine D per dag

Het is belangrijk om de juiste energiebalans te vinden om fit te zijn of te worden. De energie komt er in via eten en drinken en de energie gaat er uit door de verbranding en bewegen. Dat is natuurlijk voor ieder persoon verschillend, afhankelijk van gezondheid en ook het gewicht. Want dat speelt ook een belangrijke rol.
 
Nadelen van een te hoog vetmassa bij longproblematiek; 

Belemmering van de ademhaling
Verhoogde ademhalingsinspanning
Vetweefsel produceert ontstekingsbevorderende stoffen
Let op eiwit intake

Voor belangstellende / geïnteresseerden die een gezond gewicht willen berekenen met BMI (BodyMassIndex);
Gezond gewicht tussen de 18,5 -25 (leeftijd 19-69 jaar)
Gezond gewicht tussen de 22-28 (leeftijd van 70 jaar)

Voorbeeld; 
Als je bijvoorbeeld 65 kilo weegt en je bent 1,70 meter lang, dan bereken je je BMI als volgt: 65 kilo / (1,70 x 1,70 meter) = 22,5.

Vervolgens werden er ook onderwerpen besproken zoals ondervoeding (als iemand een langere tijd minder energie of voedingstoffen binnen krijgt, dan nodig is om gezond te blijven. 

Verder is het belangrijk om etiketten op diverse producten van hetzelfde soort eens te gaan vergelijken, want per product kan het verschil in energie, ook wel kcal genoemd, anders zijn. Ook het aantal ingrediënten kan verschillen. 

Koolhydraten levert per 1 gram 4 kcal (energie)
Eiwitten levert per 1 gram 4 kcal (energie)
Vetten levert per 1 gram 9 kcal (energie)

Af en toe geeft Judith een raadsel op dat door de aanwezigen kan worden opgelost. Zoals welk product meer energie geeft; volle kwark of magere kwark. Goede antwoord is de volle kwark. Of een witte boterham met jam en een bruine boterham met kaas. Welke levert meer energie? En zo ook de eiwitten; nootjes of chips? Vanillevla of magere kwark?

Advies bij longproblematiek

Normale advies = 0,8 x lichaamsgewicht 
Advies bij longproblematiek = 1,2 – 1,5 x lichaamsgewicht
Advies bij actieve exacerbatie = 1,5 x 1,7 x lichaamsgewicht

Ik weeg 65 kg 

Normaal advies = 52 gram eiwit per dag
Advies bij longproblematiek = 78 – 98 gram eiwit per dag
Advies bij actieve exacerbatie = 98 – 110 gram eiwit per dag

Voedingsadvies bij longproblemen

Kies altijd voor eiwitrijke producten 
Eet regelmatig (6 eetmomenten op 1 dag)
Probeer altijd het stukje vlees, kip, vis of vegetarische vervanger op te eten bij de warme maaltijd
Probeer regelmatig bewegen 
Hartig beleg op brood

Bij risico ondervoeding: 

Kies voor de volle variant
Kies voor dubbel beleg op brood (dik gesmeerd)
Kies voor energierijke producten

Voor wat betreft slijmvorming, iets wat iedereen wel, minder of niet heeft.

Bij veel slijmvorming: 

Spoel de mond tijdens of na het eten met een zuurproduct zoals sinaasappelsap of citroenthee. 
Voorkeur zure melkproducten zoals karnemelk, yoghurt of zure room 
Drinken met koolzuur. 

Bij weinig slijmvorming: 

Drinkt regelmatig (kleine slokjes), zuig op snoepjes (zuurtjes), eet voedsel dat vocht afgeeft, beperkt cafeïne en alcohol en speekselvervangers

Om je eetlust te vergroten, wat soms nodig is, 
Fris-zure producten zijn eetlust bevorderende voedingsmiddelen. 
Voldoende lichaamsbeweging heeft een eetlust verhogend effect. 
Het kauwen op een stukje kauwgom of zuigen op een zuurtje of pepermunt verhoogt de speekselproductie en kan de eetlust verbeteren.
Voedingsmiddelen die de eetlust mogelijk kunnen verlagen zijn gasvormende producten.

Na het afsluitende vragenrondje laat Lieke weten dat het volgende Longpunt op 6 mei 2025 zal worden georganiseerd en of er een idee voor een bepaald onderwerp is. 

Ook aan de mensen die niet aanwezig konden zijn; als u iets besproken wilt hebben, geef dit dan z.s.m. door aan het regio Longfonds Amsterdam of aan Lieke Spiegelenburg door.

De interactie tussen Judith en alle aanwezigen verliep prima en er was veel interesse voor de diverse onderwerpen. Diverse ervaringen werden onderling uitgewisseld.

Met dank aan alle aanwezigen en geïnteresseerden voor hun bijdrage aan deze geslaagde middag.

Het is misschien wat vroeg, maar wij wensen u allen alvast fijne feestdagen, een goede jaarwisseling.

Heel graag tot op het volgende Longpunt op dinsdag 6 mei 2024. Zodra het onderwerp en de spreker bekend zijn zullen we u dit tijdig laten weten.

Longfondsvrijwilligers, Lien Chu Tsai, Corrie Geerts, Babette Ketelaar
BovenIJ ziekenhuis, longverpleegkundige Lieke Spiegelenburg
BovenIJ ziekenhuis, gastspreker Judith Rebel