Hoeveel is er nodig? De beschermende kracht van boerderijmelk

'Het menselijk lichaam heeft verschillende niveaus van bescherming. En veel mooie en slimme manieren om dit te doen', zegt von Mutius. 'We moeten meer leren van deze natuurlijke processen in plaats van ze proberen onder controle te houden.' En dat is precies wat von Mutius doet in het Astma Preventie Consortium.

Von Mutius leidt een uniek onderzoek. Ze onderzoekt hoe het drinken van boerderijmelk beschermt tegen allergieën en virale infecties bij jonge kinderen. Allergieën en virusinfecties kunnen vaak leiden tot astma op latere leeftijd. Daarom is dit ook belangrijk bij het voorkomen van astma. Door een slimme opzet en nauwe samenwerking met andere onderzoekers van het consortium laat het onderzoek zien hoe deze bescherming ontstaat. Zowel op cellulair niveau als op moleculair en genetisch niveau. Ook helpt het onderzoek bij het ontwerpen van een test om te voorspellen wie van de kinderen voordeel heeft van de boerderijmelk. En wie een extra behandeling nodig heeft. ‘Verschillende onderzoekers werken tegelijk aan al deze vragen. Dat versnelt het consortium het onderzoek.'

Schuilen voor de regen

Tientallen jaren geleden speelde het idee dat je blootstelling aan allergische stoffen moest voorkomen om allergieën te voorkomen. Von Mutius heeft dat altijd vreemd gevonden. 'Ten eerste is het niet praktisch. Het is alsof je je verstopt voor zoiets gewoons als regen. Dat kun je niet volhouden. Ten tweede is de mensheid zo ver gekomen zonder zich te verstoppen voor allergische stoffen, dus verstoppen lijkt niet logisch.'

Actief proces

Uit eerder onderzoek bleek dat kinderen die op kleine zuivelboerderijen opgroeiden, minder risico liepen om astma te ontwikkelen. Dit bevestigde Von Mutius' idee. Een van de oorzaken was het drinken van rauwe koemelk. 'In eerdere studies hebben we laten zien dat tolerantie een actief proces is: het immuunsysteem moet het ontwikkelen. En blootstelling is de brandstof daarvoor. Maar meer blootstelling staat niet gelijk aan meer tolerantie. Het kan zelfs schadelijk zijn.'

Minimaal bewerkte melk

Daarom heeft Von Mutius een onderzoek opgezet om na te gaan hoeveel je moet drinken voor bescherming tegen allergieën en virale infecties, tijdens welke periode en met welk soort melkproduct. ‘Rauwe melk kan kinderen erg ziek maken, door pathogene bacteriën. Daarom hebben we de melk gepasteuriseerd. We hebben het een paar seconden verhit om alleen de ziekteverwekkende bacteriën te doden.’ Deze minimaal bewerkte melk voldoet aan de strenge overheidsvoorschriften voor babymelk. Von Mutius vergelijkt het effect ervan met het drinken van lang houdbare melk.

Von Mutius: ‘Door verschillende gebeurtenissen, zoals de Covid-19 uitbraak, hebben niet het aantal kinderen kunnen meedoen die we eigenlijk wilden. Toch kunnen we nu wel het effect van de melk op virale infecties en allergieën laten zien.’ En daarmee ook wie minder risico heeft om astma te ontwikkelen.

Blauwdrukken

Het lijkt erop dat minimaal bewerkte melk inderdaad allergieën en virusinfecties minimaliseert. En dat dit gebeurt in de neus en de bovenste luchtwegen. Von Mutius: 'Dit wijst op biologische activiteit in de darm, die het immuunsysteem verandert. En op de een of andere manier heeft dit invloed op de neus en de bovenste luchtwegen.'

Om dit te laten zien, onderzoeken ze het darmmicrobioom in de poep van de kinderen: verandert de melk dit? En hoe? Ook bestuderen ze neusswaps: wat gebeurt er in de neus en de bovenste luchtwegen? Von Mutius kan nog geen details geven over de resultaten. Later dit jaar worden die gepubliceerd. 'We hopen dat we ook kunnen zeggen wie voordeel heeft van onze melk.'

Weggeblazen

Ondanks de tegenslagen vindt Von Mutius de proef veelbelovend. 'Ik loop al jaren mee in het onderzoek. En ik ben onder de indruk van wat we bereiken met dit consortium. Samenwerken met verschillende disciplines is de enige verstandige aanpak.’

Dankbaar

Als onderzoeker en kinderarts heeft Von Mutius veel kinderen met astma gezien. Ze weet hoe groot de impact hiervan is en droomt ervan dit te kunnen voorkomen. 'Daarom ben ik erg dankbaar voor mensen en organisaties die het consortium steunen. Het veld gaat steeds meer in de richting van preventieve behandelingen. En in de toekomst zullen duizenden kinderen hier voordeel van hebben. Voor hun gezondheid en kwaliteit van leven.’

Tekst: Karin Postelmans