Het belang van zero-emissiezones in de stad

Zo'n 60% van de 1,2 miljoen Nederlanders met een longziekte heeft extra gezondheidsklachten door wegverkeer. Belangrijk dus om ook de uitstoot van bedrijfsvoertuigen in steden zo veel mogelijk te beperken. De nieuwe 'zero-emissiezones' dragen daaraan bij. Dat is goed voor onze longen!

Foto bedrijfsbakfiets voor artikel zero-emissie zones

Wat zijn zero-emissiezones?

Zero-emissiezones – ook wel uitstootvrije zones, of ZE-zones genoemd – zijn gebieden waar ondernemers alleen met volledig elektrische bestelbussen en vrachtauto’s mogen rijden, want die zijn uitstootvrij. ZE-zones gelden niet voor personenauto’s, alleen voor bedrijfsmatig vervoer. Dergelijke zones zijn niet hetzelfde als milieuzones. Een milieuzone geldt voor bepaalde dieselvoertuigen; dat kunnen ook personenauto’s zijn.  

Het aanwijzen van zero-emissiezones is een manier om binnensteden leefbaar en gezond te houden. Dergelijke zones bestaan sinds 1 januari 2025. Inmiddels hebben 15 Nederlandse gemeenten een ZE-zone: Amersfoort, Amsterdam, Assen, Delft, Den Haag, Eindhoven, Gouda, 's Hertogenbosch, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg, Utrecht en Zwolle. Nog eens 16 gemeenten willen deze zones later dit jaar gaan invoeren, of onderzoeken daarvoor de mogelijkheden. 

Wegverkeer in de stad

Overlast van wegverkeer

In steden is het vaak druk. Veel mensen wonen en werken er, en er zijn talloze bedrijven en winkels. Dit zorgt voor veel (noodzakelijk) verkeer, wat ruimte inneemt en overlast kan geven. Zo heeft ongeveer 60% van de 1,2 miljoen Nederlanders met een longziekte extra gezondheidsklachten door de uitstoot van wegverkeer, meer dan 10% heeft hier zelfs (heel) vaak last van.  

Gezondheidsschade door uitlaatgassen 

Uitlaatgassen (vooral stikstofdioxiden en fijnstof) zijn slecht voor onze longen. Hoe dichter je bij de weg woont en hoe langer je er in de buurt bent, hoe groter de gezondheidsschade. 

Het effect op kinderen

Kinderen die dicht bij een drukke weg wonen of naar school gaan, hebben vaker luchtwegklachten, zoals benauwdheid en ontwikkelen vaker astma. En als ze al astma hebben, krijgen ze vaker en hevigere longaanvallen. Kinderen met astma kunnen minder vaak naar school en bijvoorbeeld minder sporten. Hier blijven ze hun hele verdere leven last van houden.  

Het effect op volwassenen

Volwassenen die dicht bij een drukke weg wonen, hebben vaker luchtwegklachten, longziekten en hart- en vaatziekten. Zelfs (heel) lage concentraties luchtvervuiling door wegverkeer kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. De luchtvervuiling door wegverkeer brengt maatschappelijke kosten met zich mee. Dat zijn zorgkosten, maar bijvoorbeeld ook kosten omdat mensen minder of niet kunnen werken. Zo is voor 10 grote Nederlandse steden uitgerekend dat luchtvervuiling door verkeer hen samen 3,8 miljard euro per jaar kost. 

Gezonde lucht

Het is het beste voor de gezondheid als vervuilend wegverkeer tot een minimum wordt beperkt. Longfonds zet zich daarom in voor overheidsbeleid dat de uitstoot van ongezonde lucht door wegverkeer vermindert en gezonde alternatieven stimuleert. De invoering van ZE-zones in steden is een goede stap. Longfonds juicht deze zones daarom toe.  

Cargo-fiets in de stad

Slimme oplossingen

Ook slimme oplossingen voor stadlogistiek, zoals centrale ophaalpunten voor pakketjes, het inzetten van ‘cargo-bikes’ en transport met elektrische voertuigen moedigen wij van harte aan. Auto’s, busjes, scooters en andere voertuigen die volledig elektrisch zijn, stoten geen vervuilende uitlaatgassen uit. Het zorgt voor gezondere lucht in je leefomgeving en draagt bij aan minder astma bij kinderen die in de stad wonen.  

Meer maatregelen nodig

Het invoeren van ZE-zones vraagt aanpassingen en een investering, maar de positieve gevolgen voor de gezondheid en de natuur zijn dat dubbel en dwars waard. Natuurlijk is er meer nodig. Longfonds vraagt de overheid om maatregelen, zodat vervuilend wegverkeer tot een minimum beperkt wordt. En ook jij kunt bijdragen, bijvoorbeeld door korte ritjes op de fiets te doen en vaker het openbaar vervoer te gebruiken. Zo bewegen we samen naar een gezonde leefomgeving met gezonde lucht voor iedereen! 

Hoe gezond is de lucht bij jou?

De lucht is niet overal even gezond in Nederland. Met de check van Longfonds zie je hoe gezond de lucht bij jou in de buurt is. De data voor deze check komen van het RIVM.

Opa met kleinkind