Behandeling op maat voor kinderen met astma
Bij ongeveer een kwart van de kinderen met astma werken medicijnen niet goed. Zij houden klachten of kunnen een longaanval krijgen. Prof. dr. Anke-Hilse Maitland-van der Zee en haar team hebben aangetoond dat een DNA-test kan voorspellen welke astmamedicijnen bij deze kinderen het beste werken.
Twee behandelopties
Bij astma zijn de longen van kinderen altijd een beetje ontstoken. Zij krijgen medicijnen tegen de klachten. Maar bij sommige van deze kinderen werken die medicijnen niet goed genoeg. ‘Deze kinderen hebben meer medicijnen nodig om te voorkomen dat ze een longaanval krijgen’ zegt Anke-Hilse Maitland-van der Zee van het Amsterdam UMC. ‘Ze krijgen daarom óf een dubbele dosis ontstekingsremmers óf speciale langwerkende luchtwegverwijders, LABA’s genaamd. Beide behandelingen werken ongeveer even goed, maar sommige kinderen reageren beter op de ene behandeling en andere kinderen beter op de andere.’
'We zagen dat de kans op het krijgen van een longaanval bij de groep die genetisch getest was dertien procent lager lag dan bij de andere groep'
Behandeling op maat
Als bekend is welke medicijnen bij welke kinderen werken, kan een longaanval voorkomen worden. Dankzij eerder onderzoek weten we dat kinderen die een genetische variant hebben in hun DNA, geen baat hebben bij LABA’s. Dat komt doordat zij een andere vorm hebben van een bepaald soort eiwit in de longen dat als ontvangststation dient voor dit medicijn. Ongeveer zeventien procent van de kinderen heeft deze genetische variant. Zij zullen meer baat hebben bij de andere behandeloptie: de dubbele dosis ontstekingsremmers. ‘We hebben onderzocht of het zin heeft kinderen, voordat ze LABA’s krijgen, te testen op die genetische variant’ legt Maitland-van der Zee uit.
Genetisch onderzoek
‘Kinderen met astmaklachten die op het punt stonden om één van de twee behandelopties te krijgen leverden een beetje spuug in’ zegt Maitland-van der Zee. ‘In het laboratorium werd hiermee bepaald of de genetische variant aanwezig was of niet. De kinderen mét die genetische variant, kregen alleen de dubbele dosis ontstekingsremmers. De andere kinderen kregen door het lot bepaald ofwel een dubbele dosis ontstekingsremmers ofwel LABA’s.’ Zo zagen de onderzoekers dat de kans op het krijgen van een longaanval bij de groep die genetisch getest was dertien procent lager lag dan bij de andere groep. Een belangrijk resultaat.
Vervolgonderzoek
Hopelijk komt er een vervolgonderzoek. Daarin worden kinderen die met astmaklachten in het ziekenhuis komen een bepaalde periode getest op die genetische variant en een bepaalde periode niet. Bij het vergelijken van de resultaten is dan in de praktijk te zien of het ook echt beter gaat met de geteste kinderen. ‘Als het antwoord op die vraag ‘ja’ is, dan rest er niet veel meer dan het in de richtlijnen te krijgen’ zegt Anke-Hilse Maitland-van der Zee. ‘We hopen dat kinderen hier zo snel mogelijk iets aan hebben. Deze genetische test kost namelijk weinig geld en moeite en verbetert de kwaliteit van leven van deze kinderen aanzienlijk.’
Tekst: Judith Langeland
