COPD: wat kan ik zelf doen?

Over het webinar

In het webinar geven Els Fikkers (verpleegkundig specialist longziekten), Matty Liefting (gespecialiseerd verpleegkundige long- en palliatieve zorg) en Jasmijn van Campen (longarts) tips en handreikingen voor wat je zelf kunt doen als je COPD hebt. Bijvoorbeeld hoe je zo gezond mogelijk kunt leven. Daarnaast leggen de sprekers uit wie jou kan helpen en bij wie je terecht kunt om over je zorgen te praten. 

Long Alliantie Nederland organiseert het webinar in samenwerking met Longfonds. Het webinar is interessant voor mensen met COPD en hun naasten. Wil je meer weten over het webinar? Bekijk de flyer.

Webinar terugkijken

Bekijk de presentatie terug.

Meest gestelde vragen

• Wat is een longaanval?

  Een longaanval is een heftige en vaak nare ervaring die mensen met COPD kunnen krijgen. Er ontstaan klachten of de klachten worden plotseling erger. Welke klachten dit zijn, verschilt per persoon. In elke fase van COPD kunnen mensen een longaanval krijgen. Je kunt een longaanval herkennen aan bijvoorbeeld één of meer van deze klachten:

  • Benauwder en kortademiger dan normaal
  • Meer hoesten dan normaal
  • Meer en taaier slijm dan normaal
  • Verkleuring van het slijm
  • Vermoeidheid neemt toe

  Wil je meer weten over een longaanval? Bekijk de video ‘wat is een longaanval’ en ‘hoe herken je een longaanval’. Of lees meer informatie op thuisarts.

• Wat kan ik doen bij een longaanval?

  Het is belangrijk dat je zelf signalen van een longaanval herkent en hier op reageert. De vroege signalen kunnen bij iedereen anders zijn. Zo begint het bij de één bijvoorbeeld met veel hoesten en bij een ander met erge vermoeidheid. Het helpt om je eigen signalen met je zorgverlener te bespreken, zodat je ook kan afspreken wanneer je contact moet opnemen met je zorgverlener. Deze afspraken kun je met je zorgverlener maken in een persoonlijk longaanval actieplan. In het longaanval actieplan vul je samen in wanneer je bijvoorbeeld extra medicijnen moet nemen of wanneer je een afspraak met je huisarts moet maken. Daarnaast bepaal je samen wanneer de situatie zo slecht is dat je 112 moet bellen.

  Met een longaanval actieplan herken je op tijd schommelingen in je klachten Zo kun je zorgen dat de aanval minder ernstig wordt en kun je de kans op opname in het ziekenhuis verkleinen. Controleer regelmatig met je arts of verpleegkundige of het actieplan nog bij je past.

  Wil je meer weten over het herkennen van een longaanval en het longaanval actieplan? Bekijk deze video. Of bestel gratis het longaanval actieplan COPD.

• Kan ik COPD stabiliseren en een longaanval voorkomen?

  COPD is een chronische ziekte, die kan verergeren. Genezen is helaas niet mogelijk. Veel longaanvallen verergeren de COPD. Je hebt wel invloed op het verloop van COPD door bijvoorbeeld je leefstijl aan te passen. Met een gezonde leefstijl kun je de kans op een longaanval kleiner maken, maar helemaal voorkomen is helaas niet mogelijk. De volgende punten kunnen je helpen om je leefstijl te verbeteren:

  • Stop met roken
  • Beweeg voldoende
  • Vermijd prikkels waar je op reageert, zoals kou, warmte, vochtig weer, geurtjes of rook.
  • Let op uw voeding
  • Ga goed om met uw energie. Luister naar je lichaam en neem rust als dat nodig is. Verdeel je energie over de dag.

  Om COPD te stabiliseren is het ook belangrijk om:

  • Je medicijnen te gebruiken zoals dat afgesproken is met je arts
  • Gebruik het longaanval actieplan COPD.
  • Controleer regelmatig met je arts of verpleegkundige of het actieplan nog bij je past.
  • Houd goed in de gaten of je klachten verergeren

  Om je leefstijl te verbeteren kan het helpen om persoonlijke doelen te stellen. Denk hierbij aan doelen als ‘weer zelf de voordeur open kunnen maken’ op de korte termijn. Of ‘een fietstocht maken met vrienden’ als doel voor de lange termijn. Het halen van een doel geeft positieve energie en een goed gevoel. Wil je meer weten over doelen stellen? Bekijk de video ‘doelen stellen bij COPD’.

• Wat is palliatieve zorg?

  Palliatieve zorg richt zich op het verminderen of voorkomen van klachten en problemen. Bij gevorderd COPD nemen vaak de klachten en problemen toe en is goede palliatieve zorg noodzakelijk. Hierbij staan je eigen wensen voorop. Wat vind je belangrijk en wat heb je nodig?

  Iedereen ervaart andere klachten bij COPD. De één heeft het meeste last van fysieke klachten als benauwdheid. De ander heeft meer last van angst of somberheid. Ook hebben mensen vaak vragen over wat het leven zinvol maakt en hoe je afscheid kunt nemen. Zorgverleners helpen je bij je vragen, klachten en problemen. Hoe lang palliatieve zorg duurt is heel verschillend. Het kan over enkele dagen gaan, maar ook over weken, maanden of meerdere jaren.

  Wil je meer weten over palliatieve zorg? Bekijk deze website over palliatieve zorg of bestel de brochure ‘goede palliatieve zorg bij COPD’.

• Met wie kan ik over mijn zorgen praten?

  Een chronische ziekte die niet overgaat, zoals COPD, kan zorgen voor emoties en gevoelens waar je last van hebt. Zo kun je last hebben van onzekerheid, angst, somberheid, eenzaamheid of verdriet. Ook kun je veel vragen hebben; worden de klachten erger? Moet ik aan het zuurstof? Kan ik alleen thuis blijven wonen? Durf deze emoties en vragen te delen met je zorgverlener. Deze zorgverlener kan je longarts zijn. Of je longverpleegkundige, huisarts of Praktijkondersteuner Huisarts (POH). Dat lucht op en je zorgverlener kan je waardevolle informatie geven. Ook kun je samen afspraken maken over de toekomst, bijvoorbeeld over welke zorg en behadeling je nog wel wilt en welke niet. Daarnaast kan het helpen en opluchten om met je naasten over je zorgen te praten.

  Wil je meer weten over praten over palliatieve zorg bij COPD? Bekijk de video 'COPD: praten over het leven en het levenseinde’.

• Wat kan een naaste of mantelzorger betekenen voor iemand met COPD?

  Als naaste of mantelzorger ben je belangrijk voor de persoon met COPD. Het is goed om te weten wat COPD is en welke klachten daarbij horen. Dan weet je weet wat je kunt verwachten. Daarnaast kun je samen kijken wat de persoon met COPD belangrijk vindt en hem of haar daarbij helpen. Als iemand wil blijven bewegen kun je bijvoorbeeld samen gaan wandelen in het bos. Ook kan het opluchten om over zorgen en gedachtes te praten. Het is goed om te weten waar de persoon met COPD zich zorgen om maakt. Probeer dan goed naar hem of haar te luisteren, toon begrip en wees eerlijk.

  Andere manieren hoe je er voor iemand met COPD kunt zijn:

  • Ga mee naar afspraken
  • Rook niet, zeker niet in huis
  • Ken de medicijnen
  • Ken het gebruik van de puffer

  Tijdens een longaanval zijn een aantal andere zaken belangrijk:

  • Blijf rustig
  • Gebruik het longaanval actieplan
  • Weet wanneer je de huisarts of 112 moet bellen

  Wil je meer weten hoe je als naaste of mantelzorger er voor iemand met COPD kunt zijn? Bekijk de video ‘mantelzorgers’

• Hoe kan een naaste of mantelzorger omgaan met zijn of haar eigen zorgen?

  De mantelzorg voor iemand met COPD kan zwaar zijn. Je kan je als naaste of mantelzorger zorgen maken om de persoon met COPD. Of je voelt je verdrietig, omdat de persoon met COPD zo kwetsbaar is. Als mantelzorger kunt u zelf ook aandacht en ondersteuning nodig hebben. De zorgverlener van de persoon met COPD heeft daar ook aandacht voor. Gaat het goed met u? Heeft u informatie of begeleiding nodig?

  Ook kan de zorgverlener mogelijkheden voor extra hulp aanbieden. Bijvoorbeeld een tijdelijke of volledige overname van zorg, zodat je als mantelzorger een adempauze kunt nemen.